Günümüzden 250 bin yıl önce, modern insanın ataları sayılan, Homoerectus olarak isimlendirilen insanlar, Afrika, Asya ve Avrupa’da taşlara biçim vererek baltalar yapıyorlardı. Bunlar, sapsız olmalarına karşın, üçgen biçiminde yontulduklarından kolaylıkla elde tutulabiliyordu.
Üçgenin bir noktası oldukça sivri, bir kenarı ise bıçak ağzı gibiydi. Bu basit aygıt, hayvanların derilerinin yüzülmesinde, etlerinin kesiminde, odun kesmede ve kazı işlerinde kullanıldığı gibi, silah olarak da önemli bir işleve sahipti. Baltalara, M.Ö. 35 bin yılından itibaren sap takıldı.
Balta, on binlerce yıldır odunu kesmek, şekillendirmek ve parçalamak için; savaşlarda silah olarak veya seramonilerde gösterişli bir sembol olarak kullanılan bir alettir. Baltaların birçok formu vardır; ama hemen hepsi temel olarak bir baş ve bir saptan oluşurlar.
Baltaların en erken dönemdeki örnekleri, tahtadan bir sapa tutturulmuş taşlarla yapılmıştır. Daha sonraları işleme teknikleri geliştikçe bakır, tunç, demir ve çelik baltalar da yapılmıştır.
Balta aslında eğik düzlem kullanılarak oluşturulmuş basit bir makinedir. Balta başının eğimli yüzeyleri sayesinde odunu kesmek için gereken kuvvet azaltılmış olur.