Gravür Sanatı maden, tahta veya taş yüzeyler üzerine çizgiler oyarak resim yapmak, şekiller meydana getirmek sanatıdır. En çok kullanılan çeşidi tahta üzerine oyularak yapılanıdır. Dokuzuncu yüzyılda Çin’de gravür yapıldığı bilinmektedir. Avrupa’da ise ancak 15. yüzyılda başlar. Bu dönemde yapılan gravürler sâdece dış ve kenar çizgilerinin çizilmesiyle yapılan kaba resimlerden ibâretti.
Gelişen gravür sanatı, yüzyıl içinde güzel eserler vermeye başladı. On altıncı yüzyılın
başlarında usta gravürcüler yetişti. Dürer, eserleri gravür yoluyla çoğaltılan ilk büyük ressam oldu.
Gravür sanatının gelişmesinde matbaanın büyük etkisi görülür. Gravürcülük özel bir çalışma ve
kâbiliyet isteyen bir iştir. Baskıda beyaz çıkması istenen yerlerde tahtanın oyulması, siyah yerler için
ise yüksek bırakılması icab eder. Birkaç çeşit keski kullanarak bu işi yapmak büyük dikkat ve sabır
ister.
Ressam, yapacağı resmi evvelâ bir şeffaf kâğıt üzerine fırça ile yaparak kazı sanatkârına (hakkâka)
verir. O da kâğıdın resim olan yüzünü bir tahta takoz üzerine yapıştırır. Bu tahtalar umumiyetle kiraz
ağacından olup ağacın suyu boyunca kesilerek çıkarılan parçalardır. Resim kazıcı her çizgiyi kabarık
olarak, yâni yüksekte bırakmak suretiyle etrafını oyar. Matbaacı bu tahta üzerine mürekkep veya boya
sürer ve nemli bir kâğıdı bunun üzerine tatbik ederek kâğıdın arka tarafından “baren” denilen bir nevi
tamponu basarak sürtmek suretiyle boyaları kâğıda geçirdikten sonra kâğıdı kaldırır. Boyalı gravürleri
basmak için ne kadar renk lâzım ise o kadar da levha yapılır ve kalıpların kenarlarındaki nişanlar esas
tutularak aynı kâğıt üzerine ayrı ayrı basılır. Boyalar daima su ile karıştırılır.
Bu tarzda resimleri basmak için gerek ressam, gerek basmacı ve gerekse kazıcı sanatkârın işbirliği
yapmaları ve birbirleriyle anlaşmaları lâzımdır. Bu sebeple gravürler yalnız ressamların değil onları
basan ve kazanların da bir eseri sayılır.
Mâden levhalar üzerine yapılan gravürler, yapılış tekniklerine göre, değişik isimler alırlar. Mâden
üzerine yapılanlarda en çok bakır kullanılır. Sanatkâr, bakır üzerine çelik kalemlerle çalışarak
gravürünü yapar. Kimyevî maddelerle mâdenleri etkileyerek yapılan gravür daha çok zırh ve silâhların
süslenmesinde sonraları da resim çoğaltmada kullanılmıştır. Tipo baskı tekniğinin önemli bir aracı olan
klişe de bu cins bir gravürdür.