Yumuşak, haddelenebilir (tel ve levha hâline gelebilir), gümüş beyazlığında metalik bir element. Târihçesi mîlâttan önce 3000 yıllarına dayanır. Mısır’da ve Mezopotamya’da bronz alaşımında kalay kullanılmıştır. Mîlâttan önce 2000 yıllarında bakır orta doğuda tam kullanıldığı halde kalayın kullanılışı sınırlıydı. Bu tarihlerde kalay, İran ve Kafkasya’da elde ediliyordu.
Dünyâda Malezya, Bolivya, Tayland, Endonezya, Nijerya, Kongo (Kinşasa) ve Çin’de işletilmesi ekonomik olan kalay yatakları vardır.
Filizi içinde demir, kükürt, tungsten, nikel, tantalum, arsenik, kurşun, bakır ve gümüş
bulunur. Bunların giderilmesi için önce filiz öğütülüp suyla yıkanır. Manyetik olan kısım mıknatıs ile
ayrılır. Kavrulma yoluyla kükürt ve arsenik ayrılır. Asitle yıkanarak ve sentezlenerek fırınlarda
indirgenme işlemi tamamlanır. Saflaştırmak için kademeli olarak ergitme uygulanır. Ayrıca hurda
tenekelerden de kalay elde edilir.
Çelik levhaların kalayla kaplanmasında takriben üretilen kalayın % 40’ı kullanılır. Böylece
yiyecek ve konserve kapları olan teneke, daldırma veya elektroliz yoluyla elde edilir. Teneke ve sert
kalaydan yapılmış süs veya kullanım eşyaları siyah vernikle kaplanarak sıkça kullanılır.
Bu maksatla eritilmiş kalay veya kalay-bakır alaşımına daldırılan demir veya çelik teneke levhalar
çaydanlık, tepsi ve şamdan gibi çeşitli ev eşyaları biçiminde işlenirler. Bundan sonra bu malzemeler
beziryağı, kurutucu maddeler ve boyalarla hazırlanan siyah vernikle cilâlanırlar.
Kalay mekanik olarak zayıf olduğundan bakır, kurşun, çinko, demir, kadmiyum, antimon, nikel, kobalt,
titan ve zirkonyum ile alaşım hâlinde kullanılır. Kurşunlu kalaya lehim denir. Şimdi kalay ihtivâ etmeyen
ve alüminyum, silisyum, fosfor, mangan vb. gibi elementlerin bakırla yaptığı ikili alaşımlara bu
elementlerin tuncu denmekle berâber, bronz (tunç) ismi ile kalay bakır alaşımı hatırlanmaktadır.
Bronzdaki kalay korozyonu (paslanmayı) önlemekte ve bakırın mekanik özelliklerini iyileştirmektedir.
Buna antimon da katılarak makina yatakları gibi dayanıklı parça ve eşyaların yapımında kullanılır.
Kalay-4-klorür bileşiği özel kaplama, ağartma, duyarlı kâğıt imali işlerinde kullanılır. Makina yağlarının
özelliklerinin ıslahında, reaksiyonlarda katalizör olarak, ayna yapımında, sabunlardaki parfümü tesbit
etmek için de kullanılır. Kalay-4-oksit seramik sırlarında, tekstilde ve cam imâlinde işe yarar.
Kalay-2-klorür kimyevî madde, boya, fosfor, polimer üretiminde indirgeyici olarak ve galvenize edici,
ayna sırlayıcı ve yağlama yağlarını temizleyici olarak kullanılır. Kalay sülfat boyamada ve kalay
kaplamada kullanılır.