Bilgisayarı kim icat etti. İlk bilgisayarın abaküs olduğunu iddia edilebilir veya 1622’de William Oughtred tarafından icat edildiği söylenebilir. Fakat günümüzün modern bilgisayarlarına benzeyen ilk makine Fark Makinesi (Difference Engine) İngiliz matematikçi Charles Babbage tarafından 1833 – 1871 yılları arasında tasarlandı. Daha eskiden “bilgisayar” kelimesi bütün gün oturup, sayıları ekleyip çıkartan ve sonuçları tablolara giren insanlar için kullanılıyordu.
Difference Engine
İlk olarak Fark Motoru (Difference Engine) cihazını tasarlamıştı. Tasarımını basitleştirmek yerine daha görkemli bir fikir olan Analitik Motor’u tasarlamaya başladı. Toplama çıkarma çarpma bölme ve daha da karmaşık hesaplamalar yapabilen yeni bir mekanik bilgisayar türüydü.
Analytical Engine’in temel parçaları bugün piyasada satılan herhangi bir bilgisayarın bileşenleri gibiydi. Modern bir bilgisayarda iki temel bileşen vardır. İşlemci birimi veya CPU ve bellek. Babbage, tabii ki, bu terimleri kullanmadı. CPU’yu “mill” olarak adlandırdı. Bellek “store” olarak adlandırmıştı. Ayrıca, girilen talimatları kağıda basmak için “reader” cihazı vardı. Babbage, bu çıkış cihazı bugün kullanılan mürekkep püskürtmeli ve lazer yazıcıların öncüsü olarak bilinmektedir.
Ayrıca İngiliz matematikçisi ve yazar olan Ada Lovelace, Charles Babbage’ın mekanik genel amaçlı bilgisayarı Analytical Engine üzerinde çalışmalar yapmıştır. Analytical Engine ilgili notları, bir bilgisayarın gerçekleştirmesi amaçlanan ilk algoritma, ve kendisi de ilk bilgisayar programcısı olarak kabul edilir.
Analog Bilgisayar
İlk modern analog bilgisayar, 1872’de Sir William Thomson tarafından icat edilen makineydi. Diferansiyel analizör, tekerlek ve disk mekanizmalarını kullanarak diferansiyel denklemleri çözmek üzere tasarlanmıştı. 1876’da James Thomson tarafından konsepti yapıldı
Mekanik analog bilgisayarlar, H. L. Hazen ve Vannevar Bush’un MIT’de 1927’de yaptığı diferansiyel analizör ile zirveye ulaştı. 1950’lerde dijital elektronik bilgisayarların başarısı analog bilgisayarların gelişimine son verdi.
Elektromekanik bilgisayar
1938 yılına gelindiğinde Birleşik Devletler Donanması, bir denizaltında kullanmak için bir elektromekanik analog bilgisayar geliştirdi. Torpido Bilgisayarı, hareketli bir hedefe torpido atma sorununu çözmek için trigonometri kullanılan ilk bilgisayardı. İkinci Dünya Savaşı sırasında bazı ülkeler de benzer cihazlar geliştirildi.
İlk sayısal elektromekanik bilgisayarlar; hesaplama yapmak için elektrik anahtarlarını ve mekanik röleleri kullandı. Bu cihazlar düşük bir çalışma hızına sahipti. Sonunda vakum tüpleri kullanan, çok daha hızlı, tamamen elektrikli bilgisayarlara geçiş yapıldı. 1939’da Alman mühendis Konrad Zuse tarafından yapılan Z2, elektromekanik röle kullanılan bilgisayarın en eski örneklerinden biriydi.
Vakum tüpleri ve dijital elektronik devreler
Tamamen elektronik devre elemanları mekanik ve elektromekanik eşdeğerlerinin yerini almıştı, aynı zamanda analog yerine dijital hesaplama dönemi başlamıştı. 1930’lu yıllarda Londra’daki Postanesinde araştırma istasyonunda çalışan mühendis Tommy Flowers, 1934 yılında yaptığı deneysel cihaz, 5 yıl sonra, telefon santral ağının bir bölümünü binlerce vakum tüpünü kullanarak elektronik bir veri işleme sistemine dönüştürdü. ABD’de, John Vincent Atanasoff ve Iowa Eyalet Üniversitesi’nden Clifford E. Berry 1942’de ilk “otomatik elektronik dijital bilgisayar” olan Atanasoff Berry Computer’ı (ABC) geliştirdiler. Bu bilgisayar tamamen elektronikti.
Colossus ve ENIAC
İkinci Dünya Savaşı sırasında Alman şifreleme makinesi Enigma’nın mesajlarını çözmek için Colossus tasarlandı. Colossus, dünyanın ilk elektronik dijital programlanabilir bilgisayarıydı.
ABD’de yapılan ENIAC (Elektronik Sayısal Bütünleştirici ve Bilgisayar) ABD’de ilk elektronik programlanabilir bilgisayar idi. ENIAC Colossus’a benzer olsa da, çok daha hızlı ve esnekti.
Turing Makinesi
Modern bilgisayarın çalışma prensibi Alan Turing tarafından Hesaplanabilir Sayılar olarak önerildi. Turing, “Evrensel Hesaplama makinesi” dediği ve şu anda evrensel bir Turing makinesi olarak bilinen basit bir aygıt yaptı. Böyle bir makinenin, teypte saklanan talimatları (program) çalıştırarak her şeyi hesaplayabileceğini ve makinenin programlanabilir olduğunu kanıtladı. Turing makineleri bilgisayar teorisinin merkezidir. Sınırlı bellek depolamalarının dayattığı sınırlamalar dışında, modern bilgisayarların başlangıcının Turing olduğu söylenebilir. Turing makinesi günümüz bilgisayarları gibi bir algoritma yürütme kabiliyetine sahipti.