Tütün kullanımının kökenleri bilinmemekle birlikte, Amerika’da Maya ve Aztek gibi medeniyetlerin yanı sıra Kuzey Amerika’daki bazı kabilelerde sigara içildiği kesindir. Toplumsal larak yayılmamış olsa bile en azından kısmen dini veya törensel nedenlerle kullanılmıştır. Bu bağlamda sigara, 9. yüzyılda Meksika ve Orta Amerika’da, içine tütün koyulan tüp şeklinde sazlardan yapılamakta ve içilmekteydi. Önce Mayalar ve daha sonra Azteklere ait çanak çömlek ve tapınak gravürleri üzerinde, dini ritüeller sırasında tütün veya diğer psikoaktif maddeleri sigara gibi içen rahipleri tasvir ettikleri görülmektedir.
Sigarayı kim icat etti
Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Güney Amerika’da tütün çeşitli bitki yapraklarına sarılarak içiliyordu. Coğrafi keşifler sonrası tütün İspanya’ya getirildiğinde, mısır yapraklarına sarılarak içilmeye başlandı. 17. yüzyılda ise ince kağıtlar kullanılmaya başlandı. İnce kağtla sarılan sigaralara “Papelate” deniyordu ve 18, yüzyıl ressamlarından olan Goya’nın La Cometa, La Merienda en el Manzanares ve El juego de la pelota a pala resimlerinde sigara içen insan figürleri yer alıyordu.
Ayrıca kesin olmamakla birlikte tütünün kağıda sarılarak içilmesi 19. yüzyılda, savaş zamanında Fransız askerleri tarafından gerçekleştirildi. O zamana kadar tütün pipo ile içiliyordu. Askerler kırılan piposunun yerine barut çantasından çıkardığı kağıtlara tütün sararak sigara içmekteydiler. Başka bir rivayet ise İspanya’nın Sevilla kentinde yaşayan dilenciler, zenginlerin attıkları pipoların içinde kalan tütünleri kağıda sararlar ve içerlerdi.
Osmanlı – Fransız Savaşı sırasında Mısırı işgal etmeye kalkışan Fransa’ya karşı Osmanlı – Rusya ve ingiltere birlik oluşturdular. Bu savaş sıraında İngiliz ve Rus askerleri, Osmanlı askerlerinin eski gazete kağıtlarına tütün sararak içtiklerini gördüler. Osmanlı yoldaşlarını taklit etmeye başladığında tütünü kağıda sararak içme biçmi askerler arasında giderek yaygınlaşmaya başladı. Bu durum, kağıda sarılacak uygun tütünlerin geliştirilmesine ve Mısır sigarasının geliştirilmesine yardımcı oldu.
1830’a gelindiğinde, sigara (cigarette) adını aldığı Fransa’ya geçti; ve 1845’te Fransız devleti tekel olarak sigara üretmeye başladı.
Sigara sarma makinesi
İlk patentli sigara makinesini 1847’de Meksika’da Juan Nepomuceno Adorno yaptı. 1880’lere gelindiğinde, sigara şirketlerinin üretim kapasitelerini önemli ölçüde artıran bir makine James Albert Bonsack tarafından yapıldı. Bu makine, günde yaklaşık 40.000 adet sigara üretebiliyordu. Adorno ‘nun makinesinden sonra günde yaklaşık 4 milyon üretim sayısına ulaşan bir başka sigara yapım makinesi geliştirildiğinde, üretim önemli ölçüde artmıştır.
Sigaranın icadı ile ilgili kesin ve en önemli gelişme, otomatik sigara sarma makinesinin icadı ile oldu. İnce özel kağıtlar imal edildikten sonra, tütün elle bu kağıtlara sarılır ve tanesi 1 kuruştan satılırdı, fakat talep çok azdı. 1883 yılında 18 yaşındaki James Bonsack tarafından icat edilen ve geliştirilen otomatik sigara sarma makinesi, sigara tarihinde bir devrim oldu. Bu icat üretim maliyetini azaltarak ve üretim hacmini arttırmada yardımcı oldu. Bir çok sigara fabrikası bu yeni icadı kullanmaya başladı. Günlük üretim 500 milyon adeti geçti. İlerleyen zamanlarda bir çok sigara markası ve çeşidi ortaya çıktı.
Sigaralar başlangıçta pipo, puro ve puroya benzer bir şekilde kullanılmış ve teneffüs edilmemiş olabilir; buna bir gösterge olarak, 1930’lardan kalma ve tüketicilere “Siz Teneffüs Ediyor musunuz?” diye soran Lucky Strike ‘ın (Bir Sigara Markası) reklam kampanyası bulunmaktadır. Sigara tütünü daha hafif ve daha asidik hale geldikçe, teneffüs etmeye daha uyumlu hale gelmiş olabilir. Ancak, 1830’larda Alman Mareşal Helmuth Karl Bernhard von Moltke’nin kitabı Unter dem Halbmond’da yazdığına göre, Lazkiye’de Osmanlıların güneşte kurutulmuş, asidik yaprak çeşitleri olan Türk tütününü ciğerlerine çektiğini veya soluduğunu fark etmiştir.
1952 yılında sigaranın insan sağlığına zararları nedeniyle filtreli sigaralar üretilmeye başlandı. Günümüzde günlük sigara üretimi 10 milyar adeti aşmış durumdadır.
Batı dünyasında sigaranın yaygın şekilde içilmesi, büyük ölçüde 20. yüzyılda başlamıştır. 20. yüzyılın başlarında ABD’de kişi başına yıllık tüketim 54 sigara ve tüketim miktarı 1965’te kişi başına 4,259’dur. Erkeklerin yaklaşık % 50’si ve kadınların % 33’ü sigara içiyordu. 2000 yılına gelindiğinde, tüketim kişi başına 2.092’ye düşmüş, erkeklerin yaklaşık % 30’u ve kadınların % 22’si yılda 100’den fazla sigara içmektedir ve 2006 yılında kişi başına tüketim 1,691’e düşmüştür.
Nazi Almanyası zamanında görevli Alman doktorlar, ilk tütün karşıtı hareketlere yol açan, sigara ve akciğer kanseri arasındaki bağlantıyı ilk tanımlayanlar oldu. I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında, sigara askerlere tayın verilmekteydi. Vietnam Savaşı sırasında, amerikalara askerlere yemekler ile birlikte sigara verilmekteydi. 1975’te ABD hükümeti, sigaraları askeri rasyona sokmayı bıraktı. Yirminci yüzyılın ikinci yarısında, tütün içiminin olumsuz sağlık etkileri yaygın olarak bilinmeye başlamış ve sigara paketlerinde sadece metin olarak sağlık uyarıları yaygınlaşmıştır.
Sigara nasıl üretilir?
Toplandıktan sonra kurutulan tütünler, üç sene kadar depolarda kendi haline bırakılır. Sonra sigara fabrikalarında tütün tozundan arıtılarak özel nemlendirme odalarında işleme tabi tutulur. Seri halde nemlendirme ve kurutma devam eder. Daha sonra tamburlar içinde döndürülerek yapılacak sigaranın türüne göre, çeşitli kalitedeki tütünler harmanlanır. Bu karışık tütün tekrar özel nemlendirme odalarında bekletilir. Bu tütün döner bıçaklarla çok ince bir şekilde kıyılır. Kıyıldıktan birkaç gün sonra, silindir tüp haline getirilmiş kağıtlar içine otomatik olarak doldurulur. İki sigara önce filtreye tutturulur, sonra ikiye bölünür.
Standard bir sigara makinası dakikada ortalama 1200 sigara hazırlayabilir. Bu makinalarda sigaraların yirmişerli paketli selofanlı hale gelmesi çok kısa sürede olur. Her sigarada tütünün gevşekliği ışınla kontrol edilerek, bütün sigaraların eşit olması sağlanır. Sigaranın asıl kısmı tütün olduğu için, dumanı nikotin ve katran ihtiva eder. Sigaranın katranını azaltmak için evvela kaliteli tütün seçilir. Üretim sırasında ise uzun ince ve filitreli olarak yapılır. Sigaranın yanan ucu ile ağız arasındaki mesafe ne kadar çoksa vücuda o kadar az nikotin gider. Kuru tütünler yaşlardan fazla; hızlı çekenler yavaş çekenlerden fazla; ciğere çekenler dudak tiryakilerinden fazla nikotin alırlar.
Dikkat: Sigara Sağlığa Zararlıdır.
Sigara içme oranları genellikle gelişmiş ülkelerde azalmakta, ancak gelişmekte olan ülkelerde yükselmeye devam etmektedir. Sigaralar, diğer tütün ürünlerinden daha yaygın kullanılması nedeniyle ciddi sağlık riskleri taşırlar, ayrıca nikotin oldukça bağımlılık yapan bir maddedir. Sigara içenlerin yaklaşık yarısı tütünle ilişkili hastalıktan ölmektedir ve yaşam süresini 14 yıl kısaltmaktadır. Yapılan bilimsel araştırmalar sonucunda hamile kadınların sigara kullanımı nedeniyle, bebeklerde düşük doğum ağırlığı, fetal anormallikler ve prematüre doğum gibi doğum kusurları ile karşılaştıklarını göstermektedir. Sigaradan çıkan dumanın, çevredeki insanlara da oldukça zararı vardır. Pasif içicilik nedeniyle bir çok insan sigara içmese dahi kanser de dahil olmak üzere, sigara içenler gibi aynı sağlık sorunları ile yüzleşmek zorunda kalmaktadır. Sigara dumanı arsenik, formaldehit, siyanür, kurşun, nikotin, karbon monoksit, akrolein ve diğer bir çok zehirli madde ile birlikte 7.000’den fazla kimyasal bileşik içermektedir. Bu kimyasalların 50’den fazlası kanserojendir. Bütün bunlara ek olarak, sigara, özel konutlarda sık sık ölümcül yangınlaraa neden olmaktadır. Bu durum, hem Avrupa Birliği hem de ABD’nin 2011 yılından itibaren yangın standardıyla uyumlu olmayan sigaraların yasaklasına neden olmuştur.
Kanada, Meksika, Belçika, Danimarka, İsveç, Tayland, Malezya, Hindistan, Pakistan, Avustralya, Arjantin, Brezilya, Şili, Peru, Yunanistan, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, Macaristan, İngiltere, Fransa, Romanya, Singapur, Mısır, Nepal ve Türkiye tütün kullanımının zarar verici etkilerini gösteren metinsel uyarılara ve grafik görsel imgelere sahiptir. Amerika Birleşik Devletleri, sigara içmenin tehlikeleri konusunda kamuoyunu bilgilendirmek için daha etkili bir yöntem olarak görülen, grafiksel sigara uyarı etiketleri uygulamamaktadır.
Zaman içerisinde sigara şirketleri tarafından “kutsal tahıl” olarak adlandırlan kanserojen madde içermeyen sigara türleri yapılmıştır. Kayıtlarda, en yakın tarihsel girişim bilim adamı James Mold tarafından üretilmiş, TAME projesi adı altında XA sigarası üretilmiştir. Ancak, 1978 yılında proje sona erdirilmiştir.
1950’den beri, sigarada bulunan ortalama nikotin ve katran içeriği sürekli olarak düşürülmüştür. Araştırmalar, genel nikotin içeriğindeki düşüşün, sigara içenlerin puf başına daha büyük hacimleri teneffüs ettiğini göstermiştir.