Gazeteyi kim buldu

Gazetenin icadı antik Roma ile başlamıştır. Antik Roma’da, Acta Diurna veya hükümet ilanı bültenleri bilinen gazetenin ilk öncüleridir. Taş üzerine oyularak halka açık yerlere koyulmasıyla yayınlanmaktaydı. Çin’de hükümet tarafından çıkartılan ve Dibao adı verilen yeni haberler, han hanedanlığının geç döneminde (MS 2. ve 3. yüzyıllar) yargıçlar arasında okunmaktaydı. 713 ve 734 yılları arasında, Çin Tang Hanedanı’nın Kaiyuan Za Bao (“Mahkeme Bülteni”) hükümet haberlerini yayınladı; Ipek üzerine elle yazılmıştı ve hükümet yetkilileri tarafından okunmaktaydı. 1582’de, geç Ming Hanedanlığı döneminde Pekin’de özel olarak yayınlanmış haber kağıtları bulunmaktadır.

Gazeteyi kim icat etti

Gazete haberleşmenin önemli enstrümanlarından biridir. Büyük kitlelere ulaşabilme ve halkı etkileme açısından basılı yayınlar, gazete ve dergiler oldukça önemlidir. Bilindiği üzere gazete belirli zaman aralıklarında yayınlanan süreli yayınlardır. Gutenberg’in matbaayı buluşundan sonra, başta Venedik olmak üzere Avrupa’nın birçok kentinde, basımevi sahipleri duydukları ilginç olayları “haber sayfaları” olarak yayınlıyorlardı. Bunlardan Venedik’te basılanları, halka “1 gazetta”ya satılıyordu. Bu paranın adı zamanla okuduğumuz gazetenin adı olarak yerleşti.

İlk düzenli yayın olarak, 1605’te Abraham Verhoefen’in Wettliycke Tiddinge adlı gazetesi bilinir. Bu, 15 günde bir Fransızca ve Flamanca olarak basılıyordu. 1609’da Jochann Carolus, 52. sayısına kadar bulunabilen bir gazete çıkardı. 1615’te Frankfurt’ta yayınlanmasına başlanan Frankurter Zeitung, 385 yıl süre ile 1900’e kadar çıkmıştır.

İlk Türkçe Gazete

13. Louis döneminde yaşayan Théophraste Renaudot, La Presse adlı gazetesiyle gazetecilik ve süreli yayın alanındaki ilk devrimi yapmıştır. Yurdumuzda ilk gazete 1830’da Le Moniteur Ottoman adıyla Sultan 2. Mahmud’un emri ile Alexandre Blacque tarafından yayınlandı. İlk Türkçe gazete ise 1 Kasım 1831 ’de yayınlanan Takvim-i Vekayi’dir.

Günümüzde binlerce gazete ve dergi, milyonlarca baskılarıyla, sayıları milyarlara ulaşan okuyucu kitlesine hizmet vermektedir. Bunların tümünden ve iletişime katkılarının öneminden söz etmeye başlarsak bitiremeyiz. Onun için belli başlı bazılarına değinip, sizlere kısaca bilgi verelim ve baskı sayıları çok olanların adlarını sıralayalım.

Ülkemizde gazetecilik tarihinde en çok okunan gazeteler: Hürriyet, Milliyet, Sabah, Sözcü, Cumhuriyet, Günaydın, Hakimiyet (Istanbul), Barış, Başkent, Yem Tamin, Ankara Ekspres, Adalet (Ankara), Yeni Asır, Rapor, Ege Telgraf (İzmir), Bursa Hakimiyet (Bursa) Kocaeli (Kocaeli)’dir.

Günümüzde iletişim araçları ve internet dünyayı o denli küçültmüştür ki, örneğin ülkemize, en uzak köşelerden birinde oluşan bir olay bile bu araçlar sayesinde anında ulaşmaktadır. Bugün için çok küçük sayılan uzaklıklar, çok değil, bundan yüzyıl öncesine kadar ulaşılması çok güç yerlerdi. Oysa artık buralara, ya da çok uzaklara ulaşmak için elimizde sayısız araç bulunmaktadır. Bu da, insanoğlunun korkunç dehasını bir daha kanıtlamaktadır.