Zacharias Janssen 1585 – 1632 yılları arasında yaşamış olan, ilk gerçek birleşik mikroskopu icat ettiğine inanılan ayrıca ilk optik teleskopun icadıyla da ilişkilendirilen Hollanda Middelburg’lu bir mucit ve gözlük üreticisiydi. Fakat mikroskopun geçmişi de, tıpkı teleskopun geçmişi gibi, bir tartışma meselesidir.
Hayatı
Zacharias Janssen Hollanda Lahey’de doğdu. Yerel kayıtlar 1585’te doğduğunu belirtmektedir. Babası Hans Martens bir seyyar satıcı idi, annesi Belçika Antwerp’ten Maeyken Meertens idi. Zacharias Hollanda’nın en önemli ikinci şehri olan Middelburg’daki kız kardeşi Sara ile birlikte büyüdü. Genç Zacharias Janssen sokaklarda büyüdü, gerçek anlamda bir eğitim almadı ve sürekli olarak yasaları çiğniyor ve yetkililer tarafından kovalanıyordu. Çevresinde yerel yetkililerle sürekli olarak başı dertte olan bir sokak satıcısı olarak biliniyordu. 23 Ekim 1610’da, ilk evliliğini Catharina ile yaptı. 1612’de, Zacharias ve Catharina’nın Johannes Zachariassen adında bir oğlu oldu.
Zacharias’ın sahtecilik faaliyetleri yaptığı suçlaması nedeniyle aile 1618’de Arnemuiden’e taşınmak zorunda kaldı. 1619’da Zacharias yine, sahtecilik yapmakla suçlandı ve 1621’de Middleburg’a geri döndü.
1624’te Janssen’in ilk karısının ölümünden bir yıl sonra, Willem Jansen’in (muhtemelen Janssen akrabası) dul eşi Antwerp’ten Anna Couget ile evlendi.
Mikroskop ve Teleskop Çalışmaları
30 ila 35 yaşları arasında, yerel gözlük üreticisi Loys Lowyssen’in iki çocuğunun koruyucusu olarak atandı. Bu süre zarfında çalışmalarını gözlük üretimi ve tamiri üzerine odaklamaya başladı. Bu iş, genellikle gözlük yapımcılarının gizli olarak çalışmasını ve bulgularını diğerlerinden saklamalarını gerektiren çok kazançlı bir işti. Zacharias’ın aynı zamanda Lowys Lowyssen’in gözlük yapma araçlarını da ele geçirdiği söylenmektedir. Zacharias Janssen’in bir gözlük üreticisi olması ile ilgili ilk kaydı 1616’da ortaya çıktı. Bu süre zarfında Zacharias Janssen, bugün ilk teleskopun mucidi olarak kabul edilen gözlük yapımcısı Hans Lippershey ile kapı komşusu olarak yaşadı. Kesin bir kayıt olmamakla birlikte Zacharias Janssen 1590-1618 yılları arasında Middelburg’da mikroskobu icat ettiği bunun yanonda bir teleskop yaptığı bilinmektedir.
1626 Kasım’da Amsterdam’da yine bir gözlük üretimi için iş kurdu fakat 1628’de iflas etti.
İddialar
Bir çok tarihçinin, Zacharias Janssen’in teleskopu ve mikroskopu icat ettiği ile ilgili iddialarının gerçek olup olmadığından emin olamamasının nedeni, Zacharias tüm yaşamının yasalara karşı işlediği suçlar ve iddialarının hiçbirinin kapsamlı bir kanıtla doğrulanamamış olmasıdır. Sahte para bastığı nedeniyle birkaç kez suçlandı, birkaç kez farklı suçlardan tutuklandı ve bütün suçlamaları düşürmeyi başarana kadar yasalardan ve kanun adamlarından kaçtı. İcatları ile ilgili bulgular genellikle çok çatışıyordu ve sadece aile veya arkadaş çevresinin söylemlerine dayanıyordu. Ayrıca, Zacharias’ın hayatı ile ilgili neredeyse tüm kayıtları 1940’ta Naziler tarafından Hollanda’nın bombalanmasında yok oldu.
Janssen’in Teleskop’la ilgili iddiası, Hans Lippershey’in teleskop patenti için başvurduğu sırada ortaya çıktı. Bunlara ek olarak, Alkmaar’dan Jacob Metius da patent talebinde bulundu. Hiçbiri patent alamadı, ancak sadece Lippershey resmi olarak patent başvurusunda bulunan ilk kişi olduğu için hükümetten ödül aldı. Bazı raporlar Jacob Metius’un ilk teleskopu ürettiğini açıklarken, Zacharias Jenssen’in babası, onun ilk tasarımı 1590’da yaptığını iddia etti. Jassen’in oğlu mahkemede bunun doğru olduğunu söyledi fakat sonunda, hiçkimse patent almaya hak kazanamadı.
Zacharias Janssen Mikroskopu ve teleskopu patentleme girişimlerinde başarısız olduktan birkaç yıl sonra, sahte para yapma işine geri döndü ve bu noktadan sonra optik dünyasından uzaklaştı.