Buji’yi kim icat etti? Bazı tarihçiler, Edmond Berger’in 2 Şubat 1839’da ilk bujiyi icat ettiğini söylemektedir fakat Edmond Berger bu icadına bir patent almamıştır. Zaten 1839 yılında içten yanmalı motorlar için buji oldukça deneysel bir çalışmaydı.
Étienne Lenoir
Belçikalı mühendis, Étienne Lenoir, 1858 yılında, ilk içten yanmalı pistonlu motorunda elektrikli bir buji kullandı ve bu buji ilk icat edilen buji olarak kabul edildi.
Bujiler için ilk patentler 1898 yılında ateşleme zamanlaması sistemi için, Nikola Tesla, Frederick Richard Simms ve Robert Bosch tarafından alındı. Kıvılcım ateşlemeli buji 1902’de Robert Bosch’un mühendisi Gottlob Honold tarafından 1902’de geliştirildi.
Oliver Lodge
Oliver Lodge, içten yanmalı motor için elektrikli kıvılcım ateşlemesi (Lodge Igniter) icat etti. Oliver Lodge, radyo alanındaki öncü çalışmaları ile daha iyi bilinir ve kablosuz olarak mesaj gönderen ilk kişidir. Babalarının fikrini geliştiren ve üreten oğulları olan Lodge kardeşler Lodge Plug Company’yi kurdu. Kenelm Lee Guinness, Helen Blair Bartlett’in katkılarıyla 1930’da günümüzde porselen yalıtıcı kullanılan bujilerin ilk versiyonlarını yaptılar.
Albert Champion
1900’lü yılların başında, Fransa bujilerin baskın üreticisi oldu. Fransız olan Albert Champion, 1889’da Amerika’ya göç eden bisiklet ve motosiklet yarışçısıydı. Kendisi yarışlarda kulanmak üzere bir buji tasarladı. 1904’te Champion, Flint, Michigan’a taşındı. Burada buji üretmek üzere Champion Ignition Company’yi kurdu. AC bujileri havacılıkta kullanıldı, özellikle Charles Lindbergh ve Amelia Earhart’ın trans-Atlantik seferleri uçuşlarında bu bujiler kullanıldı. Ayrıca Champion bujileri Apollo roket çalışmalarında kullanılıyorlardı.
Buji üreten günümüzdeki Champion şirketinin adı Albert Champion’dan geldiği düşünülebilir fakat değildir. 1920’lerde dekoratif fayans üreten tamamen farklı bir şirket olan Champion adlı başka bir firmadır. Bujilerde izolatör olarak seramik kullanılmaktadır ve Champion firması seramik fırınlarında buji üretmeye başladı. Talep büyüdü ve 1933’te tamamen buji üretmeye geçti. Bu arada, Albert Champion’a ait olan AC Spark Plug Company, GM Corp tarafından satın alındı.
Yıllar sonra United Delco ve General Motors’un AC Spark Plug Bölümü AC-Delco haline geldi. Günümüzde Champion adı bu şekilde iki farklı buji markasında yaşıyor.
Buji içten yanmalı motorların, genellikle hepsinde yanma odasındaki yakıt-hava karışımını ateşlemek için kullanılan devre elemanıdır. Bilindiği gibi içten yanmalı motorlarda piston, yakıt-hava karışımını sıkıştırmak için yukarıya doğru çıkar. Bu sıkıştırma işi bittiği an yakıtın tutuşması lâzımdır. İşte bu anda ortam içinde bulunan bujinin merkez elektrodu ile silindir bloğuna bağlı olan şase elektrodu arasında bir kıvılcım meydana gelir. Bu iki elektrot arasında yaklaşık 0,75 milimetrelik bir hava boşluğu vardır. Bu kıvılcım yakıtı ateşler ve âni genişleme sonucu piston geriye itilir.
Bujinin çalışma sıcaklığına göre çeşitli tipleri vardır. Genellikle 400-850°C arasında iyi sonuç verirler.
Sıcaklığın yüksek olması elektrot ucuna biriken karbonun yanması içindir. 850°C altında olması ise
kendiliğinden ark yapmaması içindir. Bujinin yapısında elektrot ve bunun etrafında yalıtkan olarak
porselen vardır. Ayrıca ateşleme elektrodu tarafı motor gövdesine vidalanabilmesi için dişli yapılmıştır,
şase buraya bağlanır. Bujinin çalışması 6~12 V’luk akü geriliminin 15.000-25.000 V’a çıkarılmasıyla
sağlanır. Bu işi endüksiyon bobini yapar.
Bujiler birçok çeşitte ve değişik tip motorlarda kullanılmak üzere farklı boyut ve özelliklerde üretilir. Genellikle 4 bölümden oluşurlar.
- Elektrik bağlantı ucu
- Porselen yalıtıcı (izolatör)
- Bağlantı gövdesi ve dişleri
- Elektrotlar