Radyoyu kim buldu

Radyonun icadı ve gelişimi telgraf ve telefon gibi iki önemli buluş sayesinde gerçekleşti. Bu nedenle her üç teknoloji de birbiriyle yakından ilişkilidir. Radyo teknolojisi aslında “telsiz telgraf” olarak başladı. “Radyo” terimi, dinlediğimiz elektronik cihazı veya yayınlanan içeriği ifade edebilir. Her halükarda, müzik, konuşma ve diğer verileri havada görünmez şekilde aktarabilen “radyo dalgaları” elektromanyetik dalgaların keşfi ile başladı. Radyo dahil mikrodalgalar, kablosuz telefonlar, uzaktan kumandalı oyuncaklar, kablosuz modemler, televizyon yayınları ve daha bir çok cihaz elektromanyetik dalgaları kullanarak çalışmaktadır.

Radyo kim tarafından ne zaman icat edilmiştir?

Başka bir çok cihazı ve teknolojiyi icat eden muciti kolaylıkla tespit edip tanımlayabiliyorken, maalesef radyo için durum böyle değildir. Bunun nedeni, radyonun icadı ile ilgili tek bir kişinin hak talebinde bulunması mümkün değildir. Radyo günümüzdeki son şeklini alana kadar zaman içinde geliştirilen bir cihazdır. “Radyoyu kim icat etti?” Sorusuna cevap vermek basit değildir, çünkü radyonun icadında ve gelişmesinde bir çok kişi on yıllar boyunca çalışmıştır. İşte bu nedenle radyoya katkıda bulunan bilim adamları ve mucitlerden her biri, radyo teknolojisindeki öncü çalışmaları, yenilikleri ve geliştirmelerinden dolayı genel olarak radyonun mucidi olarak anılırlar.

James Clerk Maxwell

Bir kaynaktan yayılan elektromanyetik dalgaların varlığı teorik olarak biliniyordu. Bu anlamda radyo dalgaları ile ilgili ilk teorik çalışma İskoç fizikçi James Clerk Maxwell tarafından yapıldı.1865 yılında havada gözle görülmeyen bir sinyal yayılmasının var olduğunu teorisini ortaya attı. Fakat teorisini ispatlamak için çok karmaşık matematiksel denklemler kullanması, o zaman için anlaşılmasını neredeyse imkansız kıldı. Bir çok bilim adamı Maxwell’in teorisinin geçerli olamayacağını iddia ettiler. Maxwell’in teroisinden 30 yıl sonra, gama ışınları, X ışınları, radyo dalgaları ve neredeyse elektromagnetik dalgalar ile ilgili yapılan deneyler, Maxwell tarafından ortaya atılan teorinin ve oluşturduğu denklemlerin doğru olduğunu gösterdi.

Radyo dalgalarını deneyle ilk ispatlayan Amerikalı bilim adamı David Edward Hughes oldu. 1879 yılında, yaptığı basit bir alıcı verici devresi ile kablosuz olarak sinyaller yayınlayıp aldı. Hughes, deneyinin çok önemli olduğunu düşünmediği için sonuçlarını 20 yıl sonra yayınladı.

Nikola Tesla

 

Zamanının en büyük dehalarından biri olan Nikolai Tesla da “radyonun gerçek mucidi kimdir?” sorusunun cevabı olabilir. 1898’de Madison Square Garden’da yapılan bir sergide Tesla, bir tekneyi uzaktan kontrol etmek için radyo sinyalleri teknolojisini kullandı. Nikola Tesla, şimdi radyo teknolojisini patentleyen ilk kişi olarak kabul ediliyor. Tesla ile Marconi arasında uzun süren paten davası sonunda Yüksek Mahkeme tarafından 1943’te Tesla’ya verildi.

Gugliemo Marconi

Geniş bir çerçeveden bakıldığında “Radyoyu kim buldu?” sorusuna verilen en iyi cevap Gugliemo Marconi olacaktır. 1902’de Atlantik Okyanusu boyunca ilk radyo sinyalini göndermeyi başaran Marconi, radyo ile iletişim kurmanın uygulanabilirliğini de göstermiştir. Marconi radyo teknolojisi üzerine yaptığı çalışmaları için Nobel Ödülü’ne layık görülmüştür.

İtalyan Guglielmo Marconi (1874-1937), Radyoyu deneysel bir cihaz olmaktan çıkardı. Marconi, İtalyan hükümetinin ilgisini çalışmalarına çekmeyi başaramayınca, İngiltere’ye taşındı. 1898’de Dover yakınlarındaki bölgeyle, kıyıdan 19 km açıkta demirlemiş East Goodwin fener gemisi arasında bir radyo bağlantısı kurdu. Bundan bir yıl sonra da Amerikan yolcu gemisi St. Paul’e bir radyo yerleştirdi. İlk mesaj 97 km uzaklıktaki bir vericiden alındı.
Marconi, 1901’de Mors alfabesiyle Atlantik aşırı bir radyo sinyali göndererek, tüm dünyayı şaşkına çevirdi.

Reginald Fessenden

1900 yılında Kanadalı mucit Reginald Fessenden dünyanın ilk sesli mesajını iletti. 1906 Noel Arifesinde ilk radyo yayınını tarihe yaptı.1906’da Massachusetts Brant Rock’dan, Kanada’lı R.A. Fessenden (1866-1932) bir radyo sinyali gönderdi. Bu sinyali denizdeki bazı telsizciler, bir ses ve müzik halinde duydular. Bu, ses modülasyonlu ilk iletimdi.

Lee DeForest

1907’de, mucit Lee DeForest, audion adını verdiği elektronik bir cihazın patentin aldı. DeForest’in yeni buluşu, radyo dalgalarını yükselterek, insan sesi, müzik ya da herhangi bir yayın sinyalinin yüksek sinyal oarnıyla ve açık bir şekilde duyulmasını sağladı. Çalışması aynı zamanda radyo vericilerinin farklı kanllar üzerinden birden fazla radyo istasyonu basındırmasına olanak tanıyan ilk AM Radyo türüne yol açtı.

Sir Oliver Lodge

Diğer bir kişi, Sir Oliver Lodge’un adı “Radyonun mucidi kim?” sorusunun cevabı olacaktır. Radyo sinyalini tutarlı bir şekilde gönderip alabilen ve icadı mükemmelleştiren bir radyo cihazı yapmış olmasıdır. İngiliz Oliver Lodge, pratik radyo haberleşmesinde kullanılabilen bir radyo alıcısı yapan ilk insandı. Lodge’un aygıtı, Hertz’in bobiniyle küresinden daha hassastı. Paris’li Edouard Branly’-nin (1844-1940), bulmuş olduğu bir alıcıdan yararlanarak çalışıyordu. Lodge, 1894 yılında yaptığı bir deney sırasında, radyosuyla 137 m uzaklıktaki bir elektrik devresini çalıştırdı.

Heinrich Hertz

Heinrich Hertz, “Radyonun tarihine geçen kişi kim?” Sorusuna cevap verebilecek başka bir isim olabilir. Radyo ile ilgili önemli çalışmalar yapmış, elektromanyetik dalgaların varlığını kanıtlamıştır. Bu ispatı radyo sinyalleri ileten ve alan sistemlerin oluşturulmasını mümkün kılmıştır. Radyonun gelişmesindeki önemi nedeniyle, ismi radyo frekanslarını ölçmek için metrik sistem olan radyo dalgaları için bir birim olarak kullanılmıştır.

1887 yılında, Alman bilim adamı Heinrich Hertz, radyo dalgaları üreten bir kıvılcım jeneratörü ve bu dalgaları belli bir uzaklıktan saptayabilen bir alıcı yaptı. Bir dizi deney sonucunda, enerjinin, endüksiyon olayıyla açıklanamayacak bir yolla, belli bir uzaklığa aktarılabileceğini kanıtladı. Hertz, genellikle radyonun dalgaları bulan kişi olarak tanınır.

Alexander Popov

Öte yandan, Rus bilim adamı Alexander Popov, radyo teknolojisini Rus bilim camiasına hitaben yaptığı gösteride yıldırım dedektörünü radyo alıcısına çevirmiştir. Günümüzde Alexander Popov’u ve yaptığı bu gösteriyi anmak adına 7 Mayıs Rusya’da “Radyo Günü” olarak kutlanıyor.

İnsanlık tarihinin en önemli teknolojilerinden biri olan radyonun geliştirilmesine katkıda bulunan birden çok kişi olduğu göz önüne alındığında, radyoyu kim buldu sorusuna verilebilecek en uygun cevap bu bilim adamlarının  her birinin ismini anmak olacaktır.

Edwin Armstrong

Edwin Armstrong’un Frekans modülasyonu veya FM radyo üzerindeki çalışması, elektrikli ekipmanların ve dünyanın atmosferinin neden olduğu gürültü statiğini kontrol altına alarak ses sinyallerini geliştirdi. Armstrong’un yaşamı trajik bir şekilde son buldu. RCA ile FM patentleri üzerinde yıllar süren davalardan sonra, 1954’te intihar etti. FM radyo, 20. yüzyılın son yarısında müzik yayını için en çok tercih edilen form haline geldi.