Elektrik bir enerji şeklidir ve doğada bulunur, bu yüzden “icat edilmemiş, keşfedilmiştir”. Elektrik keşfedilmiş, elektriği üretme, kullanma ve ona hükmetmeyle ilgili cihazlar, yöntemler icat edilmiştir. Elektriğin keşfi iki bin yıldan daha uzun bir süre öncesine dayanmaktadır.
Thales’in Elektrik Keşfi
Elektriği kim buldu sorusunun bilinen ilk cevabı; M.Ö. 600 yıllarında, Eski Yunanlılardan Thales kehribarı kürküne sürttüğünde bir çekim meydana geldiğini farketmiştir. Thales’in keşfettiği gerçekte statik elektriktir. Buna ek olarak, 1930’lu yıllarda araştırmacılar ve arkeologlar, antik Roma kentlerinde bakır tabakalı kaplar bulmuşlardır. Arkeologlara göre bunlar ışık üretmek için kullanılan eski tip pillerdi. Benzer keşifler, Bağdat yakınlarındaki arkeolojik kazılarda bulunmuş; eski Persler’in de ilkel pil biçimini kullandıklarını göstermektedir.
Ancak, 17. yüzyılda, ilk elektrostatik jeneratörün keşfi, pozitif ve negatif akımlar arasındaki farklılaşma ve malzemelerin iletkenler veya yalıtkanlar olarak sınıflandırılması gibi elektrikle ilgili birçok keşif yapılmıştır.
Elektrik kelimesi’nin ilk kullanımı
1600 yılında İngiliz William Gilbert, bazı maddelerin birbirlerine sürtünmesi ile ortaya çıkan gücü açıklamak için Latince “electricus” kelimesini kullandı. Birkaç yıl sonra İngiliz bilim adamı Thomas Browne yazdığı kitaplarda Gilbert’in çalışmalarına dayanan araştırmalarını tanımlamak için “elektrik” kelimesini kullandı.
1752’de Benjamin Franklin, uçurtma, anahtar ve fırtınayla ilgili ilk deneyini gerçekleştirdi. Bu deney sayesinde yıldırımdaki elektriğin ve küçük elektrik kıvılcımları ile aynı olduğunu kanıtladı.
İlk Pil ve Üretilen ilk Elektrik
İtalyan fizikçi Alessandro Volta, belirli kimyasal reaksiyonların elektriği üretebileceğini keşfetti ve 1800’de sürekli bir elektrik akımı üreten voltaik yığını (ilk elektrik pili) icat etti. Böylece sürekli bir elektrik akışı yaratan ilk kişi oldu. Volta, pozitif ve negatif yüklü konektörleri bağlayarak bir elektrik şarjı ve bir kaynaktan diğerine ilk elektrik iletimini oluşturdu.
Elektrik Akımı Üretme ve Faraday
1831’de elektrik Michael Faraday, elektrik akımı üretme sorununu, sürekli ve pratik bir şekilde çözen dinamoyu (bir ham enerji jeneratörü) icat ettiğinde, elektrik teknolojide kullanım için uygun hale geldi.
Faradayın elektromıknatısı, Akkor flamanlı ampulun yolunu açtı. 1878’de kendi ülkelerinde, akkor filaman ampulünü icat eden, Amerikalı Thomas Edison ve İngiliz bilim adamı Joseph Swan önemli kişiler olarak elektrğin tarihine geçti. Akkor flaman ampuller, saatlerce ışık yayabilen ilk ampul çeşidi oldu.
Swan ve Edison daha sonra ilk pratik filament ampulünü üretmek için ortak bir şirket kurdular. Edison, Eylül 1882’de New York sokaklarını aydınlatmak için doğru akım (DC) sistemini kullandı.
Nikola Tesla ve AC Elektrik
Daha sonra 1800’lü yılların sonunda ve 1900’lü yılların başında Sırp asıllı Amerikalı mühendis, mucit ve elektrik sihirbazı Nikola Tesla, ticari elektriğin doğuşuna önemli katkı sağladı. Tesla, Edison ile birlikte çalıştı. Elektromanyetizma alanında birçok devrimci gelişme yaptı. Radyo‘nun icadı için Marconi ile rekabet eden patentleri vardı. Alternatif akım (AC), AC motorlar ve çok fazlı elektrik dağıtım sistemi gibi çalışmaları elektrik dünyasında önemli rol oynadı.
Amerikalı mucit ve sanayici George Westinghouse, Tesla’nın alternatif akım üretmek için patentli motorunu satın aldı ve geliştirdi. Westinghouse, Tesla ve diğerlerinin çalışmaları, Amerikalıları, geleceğin (Doğru Akım) DC’den ziyade (Alternatif Akım) AC’de olduğuna ikna etti.
Diğer Bilim Adamları
Günümüzde elektrik kullanılmasını sağlamak için çalışan İskoç mucit James Watt, Fransız matematikçi Andre Ampere ve Alman matematikçi ve fizikçi George Ohm‘u ve katkılarını unutmamak gerekiyor.
Elektriği keşfeden sadece bir kişi değildi. Elektrik kavramı binlerce yıldır biliniyordu. Ticari ve bilimsel olarak gelişme zamanı gelince, elektrik üzerinde çalışan çok sayıda mucit ve bilim adamı vardı.