Döner bir kapı, silindirik bir biçinde dönen çoklu panellerden oluşur. İnsanların geçişi için panellerden bir tanesi kapanırken diğeri açılmaktadır. Döner bir kapı, hava geçirmez olmasa da, özellikle yoğun bir caddenin kenarında, önemli miktarda gürültünün, soğuk veya sıcak havanın ve hava kirliliğinin binaya girmesine engel olur. Bilindiği gibi, klima ile soğutulan veya ısıtılan bir binada bir kapı açıldığında enerji kaybı olur. Bina içerisindeki soğuk veya sıcak hava kapıdan dışarı çıkar. Döner bir kapı bu ısı kaybını en aza indirmeye yaramaktadır.
Bir dahaki sefere döner bir kapının panelleri arasına girdiğinizde, yakından bir göz atın. Çoğu döner kapı üç veya dört bağımsız panelden oluşur. Paneller, camla çevrilmiş bir silindir içinde dönen merkezi bir şafttan dışarı doğru uzanırlar. Her panelin yan tarafında, panel ve silindir arasında hava geçişini engelleyecek bir conta bulunur. Döner bir kapının hareketi, birisi kapı panellerinden birini iterek veya kapıları otomatik olarak döndüren bir motorla sağlanır.
Döner kapının faydaları
MIT lisansüstü öğrencileri tarafından 2006 yılında yapılan bir araştırmada, kampüs binasında dönen kapılarla, normal açılan kapıların kullanımları izlendi. Normal kapı, döner kapıdan 8 kat daha fazla havanın geçmesine izin veriyordu. Öğrenciler, binaya giren ve çıkanların, döner kapıları kullandıklarında, yerel hava koşullarını da dikkate alarak enerji tasarrufunun yılda 75.000 kilowatt-saat civarında olacağını hesapladılar. Bu araştırmadan, binayı ısıtmak veya soğutmak için normalde kullanılan enerjinin miktarını azalttığı ve yaklaşık 15 ton (13,6 metrik ton) karbondioksitin atmosfere salınmasını önleyeceği sonucu çıktı.
Döner bir kapı, dahili ve harici hava basınç farklarını da azaltmaktadır. Bir gökdelenin lobisine girmek için normal bir kapıyı çekmekte zorlandıysanız, muhtemelen bu basınç değişikliğini yaşadınız demektir. Bununla birlikte, döner bir kapı, havanın neredeyse sabit bir hızda binaya çıkıp girmesini sağlar ve büyük basınç değişikliklerini ortadan kaldırır.
Döner Kapıyı kim icat etti
Döner kapı genel olarak ilk icat edildiği tasarımıyla aynı kaldı. Dünyadaki döner bir kapı için yapılan ilk patent başvurusu, 1881’de Alman mucidi H. Bockhacker’a aittir ancak o zaman bu fikir gerçeğe dönüşmedi ve herhangi bir başarı yakalayamadı.
1888’de Pennsylvania’da yaşayan Theophilus Van Kannel, enerji açısından verimli ve kapı çerçevesi ile uyumlı hava sıyırmalı üç yönlü fırtına kapısı (three-way storm door) için ilk ABD patentini aldı. Ürününü üretmek için kendi şirketi Van Kannel Revolving Door Co.’yu kurdu. 1907’de Van Kannel bunu International Steel şirketine sattı. (bugün International Revolving Door Co. şirketi olarak bilinir)
Van Kannel’in hayatıyla ilgili fazla bir şey bilinmemekle birlikte, icadının ardındaki ilhamla ilgili ilginç bir söylenti var; Kadınların, geçebilmesi için erkeklerin kapıyı açık tutmasının anlamsız olduğunu düşünüyordu. Böylece yetişkinlik yaşantısının çoğunu döner kapıların keşfi, iyileştirilmesi ve yerleştirilmesi üzerinde yoğunlaştırdı. Ayrıca hiç evlenmedi.
Van Kannel döner kapı icadı ile yaşarken ün ve para kazandı. 1889’da Philadelphia’nın John Scott Madalyasını buluşunun toplum için kullanışlılığı nedeniyle aldı. Ölümünden sonra ise anıldı, 2007’de Ulusal Mucitler Hall of Fame’ye girdi.
Van Kannel 1919’da 78 yaşında öldü, ancak döner kapılar hala yaşıyor. Bugün, kapılar metal ve kimyasal tespit teknolojisi ile birleştirildi. Havaalanları ve gözaltı merkezlerinde önemli bir güvenlik cihazı haline geldi. Bazı döner kapılar yüz tanıma gözetim sistemlerine sahiptir.
Theophilus Van Kannel’in kişisel hayatı hakkında çok fazla bilgi yok, fakat görünen o ki azimli ve merak uyandıran birisiydi. Viktorya döneminde yaşamıştı, görgü kurallarının o günlerde emrettiği şeyleri yapıyordu. Ancak hayatının büyük bir bölümünü görgü kurallarını çiğneyen bir icatla harcamıştı. Bugün bile bir erkeğin döner kapıyı ittirmek için kadından önce döner bir kapının içine girmesi ya da kadınlara öncelik verilip döner kapının içine ilk girenin kadın olması gerektiği ile ilgili tartışmalar devam ediyor.