Nikola Tesla kimdir, hayatı, buluşları, icatları, Tesla ve Edison
Eğitimli bir elektrik ve makine mühendisi olan Nikola Tesla, 20. yüzyılın en etkili mucitlerinden biriydi. 700’ün üzerinde patenti bulunan Tesla, elektrik, robotik, radar ve kablosuz enerji iletiminin de içinde olduğu bir çok alanda çalıştı. Tesla’nın keşifleri ve icatları, 20. yüzyılın teknolojik ilerlemelerinin çoğunun temelini attı. (AC) Alternatif Akım’ın Babası, Radyonun Babası, 20. Yüzyılı icat eden adam olarak bilinmektedir.
Nikola Tesla: 10 Temmuz 1856 – 7 Ocak 1943
Nikola Tesla’nın Hayatı
Nikola Tesla’nın hayatı bir bilim kurgu filmi gibiydi. Zihninde, makinelerin tasarımını ortaya çıkaran ışık flaşları vardı. Çoğu zaman icat edeceği şeyi, kağıda dökmek yerine, beyninde üretiyor, test ediyor ve kusursuz hale getiriyordu. Kendisini hayatımızı kolaylaştıran icatlar yapmaya adamış yenilikçi bir mucitti. Kolay bir hayat yaşamadı çünkü Nikola Tesla’nın Dünya’yı aydınlatmak için katıldığı yarış ürkütücü ve düşmanlıklarla doluydu.
Nikola Tesla’nın Çocukluğu
Nikola Tesla, 1856 yılında Smiljan Lika, Hırvatistan’da bir Sırp Ortodoks papazının oğlu olarak dünyaya geldi. Yenilikçi icatlarına annesine, evine ve çiftliğe yardım etmek için mekanik yumurta çırpıcı gibi aletler yaparak başladı. Tesla, Karlstadt’daki Realschule, Prag Üniversitesi ve Avusturya Graz’daki Politeknik Enstitüsünde mekanik ve elektrik mühendisliği okudu.
Tesla, Edison’la Beraber Çalıştı
1882’de 24 yaşındaki Tesla, dönen bir manyetik alan fikrini düşündüğünde Budapeşte’deki Merkezi Telefon Santrali’nde elektrik mühendisi olarak çalışıyordu. Tesla fikrini gerçeğe çevirmeye kararlıydı, ancak Budapeşte’de projesini destekleyecek kimseyi bulamadı. Böylece Tesla, 1884’te New York’a taşındı ve kendisi hakkında yazılmış bir tavsiye mektubunu Thomas Edison’a sundu. Edison Machine Works’te çalışmaya başladı.
Akkor ampulün mucidi Edison ve dünyanın ilk elektrikli aydınlatma sistemi olan Aşağı Manhattan’ın ticari bloklarında, Tesla’nın Edison’ın elektrikli aydınlatma sistemi üzerinde çalışması için Tesla’yı haftada 14 $ artı sistemi iyileştirmesi durumunda 50.000 $ bonusla işe aldı. Edison’un kömürle çalışan elektrik üretim istasyonu sistemi, o zamanlar yaklaşık 1,6 km yarıçapında elektrik üretmekle sınırlıydı.
DC ile AC Akımları üzerindeki Büyük Anlaşmazlık
Tesla ve Edison birbirlerine karşılıklı saygı duymalarına rağmen, en azından başlangıçta Tesla, Edison’un akımın sadece bir yönde (DC, doğru akım) akabileceğini iddia etmesine itiraz etti. Tesla, elektrik enerjisinin döngüsel olduğunu, yönünün (AC, alternatif akım) değiştirebileceğini ve Edison’un önerdiğinin aksine gerilim düzeylerini arttırarak daha uzak mesafelere iletilebileceğini iddia etti.
Edison Tesla’nın 3 fazlı alternatif akım fikrinden hoşlanmadığı için kendi sisteminden Teslayı uzaklaştırdı. Tesla’ya vermeyi taahhüt ettği bonusu da vermeyi reddetti. Edison, bonus teklifinin sadece bir şaka olduğunu ve Avrupa’dan gelen Tesla’nın Amerikan mizahını anlamadığını söyledi. Tesla, ihanete ve hakarete uyrayınca, Thomas Edison için çalışmayı bıraktı.
Tesla ve George Westinghouse İşbirliği
Amerikalı bir sanayici, mucit, girişimci ve Thomas Edison’un en büyük rakibi olan George Westinghouse Tesla’nın Edisonun yanında ayrılışını bir fırsat olarak gördü. Tesla’nın jeneratörler, motorlar, transformatörler ve çok fazlı alternatif akım sistemi ile 40 ABD patentinin haklarını satın aldı.
1888 yılında Tesla, alternatif akım sistemini geliştirmek için Westinghouse Electric Company’de çalışmaya başladı.
O sıralarda, elektrik, halk tarafından hala yeni ve yangınlar ve elektrik çarpmaları yüzünden korkulan bir şeydi.
Edison, bu korkuyu alternatif akımlara karşı karalama kampanyaları kullanarak daha da besledi, hatta halkı, alternatif akımın doğru akımdan çok daha tehlikeli olduğuna inandırmak ve korkutmak için hayvanları elektrik vererek öldürdü.
Westinghouse ve Tesla, 1893’te Chicago’daki Columbian Fuar’ında, Edison’un elektrik ampulünü kullanarak alternatif akımın marifetlerini ve avantajlarını halka gösterdi.
Alternatif akımın aavntajlarının gösterilmesi, başlangıçta Edison’ı finanse eden Amerikalı bir yatırımcı olan J.P. Morgan’ı, Niagara Şelaleleri’ndeki ilk hidroelektrik santrali için Westinghouse ve Tesla ile anlaşmasını sağladı. 1895 yılında inşa edilen yeni hidroelektrik santrali 20 Mil (36 km)gibi inanılmaz bir uzaklağa elektrik enerjisi iletti.
AC üreten büyük santraller (büyük nehirlerde barajlar kurularak elektrik üreten santraller), sonunda uluslararası enerji iletimi bağlantıları kuracak ve günümüzde evlere verilen türden güç haline gelecekti.
Bilimsel Mucit Tesla
“Akkımlar Savaşı” nı kazanan Tesla, dünyayı kablosuz hale getirmenin yollarını aradı. 1898 yılında Tesla, Madison Square Garden Elektrik Fuarı’nda uzaktan kumandalı bir gemi sergiledi.
Ertesi yıl Tesla, ABD hükümeti için yüksek gerilim / yüksek frekanslı bir kule inşa etmek için çalışmalarını Colorado Springs’te yapmak üzere Colorado’ya taşındı. Hedef, sınırsız güç ve iletişim oluşturmak için dünyanın titreşen dalgalarını kullanarak kablosuz bir enerji iletimini geliştirmekti. Bu çalışma sayesinde, 25 metrelik mesafede kablosuz 200 lambayı yakmayı başardı. 1891’de patentini aldığı bir transformatör anten olan Tesla bobini kullanarak insan yapımı yıldırımı atmosfere gönderdi.
Aralık 1900’da Tesla, New York’a geri döndü ve dünyanın sinyal istasyonlarını (telefon, telgraf vb.) kablosuz olarak birbirine bağlamak için bir “Dünya Sistemi” üzerinde çalışmaya başladı. Fakat, Niagara Şelalesi projesini finanse eden ve destek veren yatırımcı J.P. Morgan, herkesin yararlanabileceği “ücretsiz” kablosuz elektrik projesini öğrendikten sonra Tesla ile olan sözleşmesini feshetti.
Nikola Tesla’nın Gizemli Buluşu
10 yıl çalışarak Alternatif akım üretmek için başarılı bir yöntem bulan Nikola Tesla, herhangi bir yakıt tüketmeyecek bir elektrik jeneratörü icat ettiğini iddia etti. Tesla buluşu hakkında, kozmik ışınları güç üretmek için kullandığı söylenmektedir. Bu buluş halka açıklanmadan ortadan kaboldu.
İnanılmaz Mucitin Ölümü
Nikola Tesla, 19. yüzyılın sonunda Thomas Edison’un rakibiydi. 3 fazlı alternatif elektrik enerjisi icadı dünya çapında şöhret ve servet kazandırdı. 1890’lı yıllarda Edison’dan daha ünlü hale geldi. Şöhretinin en tepe noktasında şairlerin, bilim insanlarının, sanayicilerin ve finansçıların yakınındaydı. Fakat Tesla, hem servetini hem de bilimsel itibarını kaybettiği için yoksul biri olarak hayata gözlerini yumdu.
7 Ocak 1943’te Tesla, yaşadığı Hotel New Yorker’da yatağında 86 yaşında koroner tromboz hastalığı nedeniyle öldü. Hiç evlenmemiş olan Tesla, hayatını yaratarak, icat ederek ve keşfederek geçirdi.
Ölümüne kadar modern elektrik motoru, uzaktan kumanda, kablosuz iletim, temel lazer ve radar teknolojisi, ilk neon ve floresan aydınlatma, ilk X-ray fotoğrafları, kablosuz vakum tüpü, otomobiller için hava sürtünme hız ölçer ve Tesla bobini (yaygın olarak radyo, televizyon setleri ve diğer elektronik cihazlarda kullanılır) başta olmak üzere 700 patent aldı.
Kayıp Notlar
Tesla’nın icat ettiği her şeyin yanı sıra, bitirecek vaktinin olmadığı birçok fikri vardı. Bu fikirlerden bazıları devasa silahlar içeriyordu. İkinci Dünya Savaşı’na girmiş bir Dünya Doğu ile Batı arasında bölünmeye başlamışken sadece , büyük silah fikirleri aranıyordu. Tesla’nın ölümünden sonra FBI, Tesla’nın eşyalarını ve defterlerini ele geçirdi.
ABD hükümetinin, Tesla’nın notlarından aldığı bilgileri, savaş sonrası silah inşa etmek için kullandığı düşünülüyor. Hükümet, “ölüm ışınlarının” fizibilitesini test eden “Project Nick” adlı gizli bir proje oluşturdu ancak proje sonunda kapandı ve deneylerinin sonuçları yayınlanmadı.
Bu projede kullanılan Tesla’nın notlarının bir kısmı 1952’de Yugoslavya’ya bir müzeye gönderildi. Gönderilmeyen kısım ise kaybolmuş gibi görünüyor
Radyo’ya Katlıları ve Radyonun Babası
21 Haziran 1943 tarihinde ABD Yüksek Mahkemesi, Tesla’nın radyo gelişimine katkılarından dolayı 1909’da Nobel Fizik Ödülünü kazanan Guglielmo Marconi‘den ziyade “radyonun babası” olarak anılmasına karar verdi.
Mahkeme’nin bu kararı, Tesla’nın 1893 notlarına dayanarak ve muhtemelen, Marconi Corporation’ın, Birinci Dünya Savaşı sırasında radyo patentlerini kullanma telifleri için ABD hükümetine dava açmış olması nedeniyle almış olabileceği düşünülüyor.