Radyoaktivite bazı elementlerin çekirdeklerinin ışın yayarak parçalanmasıdır. Dış etki olmaksızın kendi kendine bir parçalanma sonucu durmadan ışın ve radyasyon şeklinde enerji veren maddelere radyoaktif maddeler, ortaya çıkan ışınlara radyoaktif ışın denir.
Radyoaktifliğin keşfi
Fizikokimyâ sahasında en önemli keşif olup, bu keşifle birlikte kimyevî elementler hakkındaki düşünceleri temelinden değiştirdi. Aynı zamanda atomun çekirdeğindeki muazzam enerjinin kullanılmasını mümkün kıldı. Radyoaktivite, 24 Şubat 1896’da Henri Becquerel tarafından keşfedildi.
Radyoaktivite, flüoresan kılınmış maddelerin X ışınları verip vermedikleri araştırılırken bulundu. H. Becquerel, X ışını elde etmek maksadıyla flüoresan olan uranyum tuzları kullandı. Siyah kâğıda sarılı fotoğraf plakası üzerine bir miktar potasyum uranyum sülfat çift tuzu K2UO2 (SO4)2.2H2O koyup, güneş ışığına tuttu. Sonunda fotoğraf plâkasında uranyum tuzlarının bulunduğu bölgeye rastgelen kısımlarda kararmalar gördü. Fakat sonradan bu tuzların ışığa mâruz bırakılmadan, yâni flüoresan kılınmadan da bu işi yaptığını gördü. Daha sonra da uranyumun flüoresan olan ve olmayan bütün tuzlarının hattâ uranyum metalinin bile fotoğraf plâkasına tesir ettiğini buldu. Becquerel daha sonra bu denemesini karanlıkta yaptı. Uranyum bileşiklerini siyah kâğıda sardığı hâlde fotoğraf plâkalarına etki eden ışınların çıktığını buldu. Bu ışınlara uranik ışınlar dedi.
Bu keşiften sonra, Fransa’da Pierre Curie ve Marie Curie, Almanya’da G.Schmidt tarafından, aynı zamanda yapılan araştırmalarda toryumun da aynı ışını verdiği bulundu. Bundan sonraki araştırmalarda radyoaktif özelliklere sâhip polonyum ve radyum elementleri keşfedildi.
Bir radyoaktif elementin çekirdeğinin, kendiliğinden başka çekirdeğe değişmesi olayına
dezentegrasyon, yapma olarak bir çekirdekten bir başka çekirdeğin elde edilmesi hâdisesine de
transmütasyon denir. 104 elementin yaklaşık 1200 izotopu vardır. Bu izotoplardan 284’ü kararlı çekirdeğe; radyoaktif elementler kararsız çekirdeğe sâhiptirler. Bunlar kararlı hâle geçmek için çeşitli enerjiler yayarlar.