John Napier, matematiksel hesaplamalara yardımcı olmak için kullanılan logaritmanın icadıyla tanınan ünlü bir İskoç matematikçiydi. Ayrıca ondalık notasyonu geliştirdi ve ondalık noktayı ortak kullanıma getirme konusunda öncü olmuştur. Analog bilgisayarların ve sürgülü hesap cetvellerinin geliştirilmesine öncülük eden bir mekanik hesaplama cihazı icat etti.
Çocukluğu ve Eğitimi
John Napier 1 Şubat’ta 1550’de Edinburgh, İskoçya’da varlıklı bir ailede doğdu. Babası Sir Archibald Napier’dı. Çok zeki bir çocuktu ve 1563 yılında on üç yaşındayken St. Andrews Üniversitesi’ne kabul edildi. St Salvator Koleji’nde yatılı kalmaya ve üniversite eğitimine devam etti. Üniversitenin müdürü John Rutherford, kişisel olarak John Napier bakımını üstlendi. Yine burada St Andrews’dayken, teolojiyle ilgilenmeye başladı, hayatının geri kalanı boyunca da bu ilgisi devam etti.
John’un St. Andrews Üniversitesi’nden mezun olduğuna dair bir kanıt bulunmamakta fakat bunula birlikte Napier’in Fransa ve İtalya’daki üniversitelerde öğrenim görmek için İskoçya’dan ayrıldığı bilinmektedir.
Napier 1571’de memleketine döndü ve 1573’te Elizabeth Stirling ile evlendi. Çiftin birlikte iki çocuğu oldu. Yirmili yaşlarında, babasından kalan mülkler sayesinde rahat bir hayat yaşadı. 1574’te Gartness’deki mülkünde bir kale inşa edildi.
Gartness kalesinde, Napier çiftçilik faaliyetleri ile ilgilenmeye başladı. Ayrıca özel olarak ilgi duyduğu dini siyaset, tarım ve matematik alanlarında çalışmaya zamanı oldu.
Logaritma’nın İcadı ve Çalışmaları
Matematikte, dünyanın her yerinde doğru ve kabul edilen olağanüstü keşifler yaptı. 1594 yılında logaritma üzerinde çalışmaya başladığına inanılmaktadır. Log hesaplaması tekniğini 1614 “Mirifici Logarithmorum Canonis Descriptio” (Logaritmaların Harika Tablosunun Tanımı) ‘da yayınlanmıştır. Kitabında elli yedi açıklayıcı madde sayfası ve doğal logaritmalarla ilgili sayılar tablosuna ait doksan sayfa vardı. aritmetik ve geometrik dizinin karşılaştırılmasıyla, matematiğe logaritma kavramını getirdi. Günümüzdekilerden farklı olarak kurulan bu diziler, logaritmayı, sayının azalan bir fonksiyonu olarak tanımlıyordu.
Sistemine, eski Yunanca “logos”, yani orantı ve “aritmo”, yani sayı anlamına gelen kelimeleri birleştirerek Logaritma ismini koydu.
Kısa sürede tekniğin çok doğru olduğu anlaşıldı ve eserleri farklı dillere çevrildi. Logaritma yöntemi astronomi, denizcilik ve trigonometrik hesaplamaların yapılmasında kullanıldı.
Napier’in 1614 tarihli çalışmasının bir kopyası Gresham Koleji profesörü Henry Briggs’e gönderildi. Briggs’in tablolar üzerindeki çalışmaları Napier’in yöntemini daha da kolaylaştırdı. Napier Briggs’in önerilerini kabul etti, ancak hasta nedeniyle yeni logaritma tablosunu hazırlamanın sorumluluğunu Briggs’e bıraktı. Yeni tablolar 1624’te yayınlandı ve ortak logaritma tablosu (Basit Logaritma) olarak adlandırıldı.
Napier ayrıca, Simon Stevin tarafından tanıtılan ondalık notasyonu geliştirdi ve ondalık noktayı ortak kullanıma getirdi.
Numaralandırma Çubukları
Napier, 1617’de yayınlanan “Rabdologiae, Virulas Libri Duo için Selam Numerationis” (Değnek Hesabı veya Rakamlanmış Değnekler Üzerine İki Kitap) adlı eserinde “Numaralandırma Çubukları” nı kullanarak hesaplamaları basitleştiren mekanik bir yöntem sundu. Üzerlerine rakamlar yazılmış çubuklar fildişinden yapılmıştı ve kemiklere benziyordu. Sayıları çarpmak için kemikler yan yana yerleştiriliyor ve uygun sonuçlar okunuyordu. Bu hesaplama cihazı daha sonra “Napier’in Kemikleri” olarak adlandırılmaya başlandı. Çarpma ve bölme gibi birçok matematiksel fonksiyon şimdi mekanik olarak elde edilebiliyordu. Bu cihaz analog bilgisayarların ve sürgülü hesap cetvellerinin geliştirilmesine yardımcı oldu.
Napier, babasının ölümünden sonra 1608 yılında taşındığı Edinburgh’daki Merchiston Kalesi’nde, gut hastalığı nedeniyle, 4 Nisan’da, 1617 yılında 67 yaşında öldü.