Twitter, kullanıcıların “tweet” adı verilen 140 karakterlik mesaj yazdığı ve okuduğu çevrimiçi bir haber ve sosyal paylaşım ağı sitesidir. Kayıtlı kullanıcılar, tweetler yayınlayıp okuyabilir, kayıtsız kullanıcılar atılan tweetleri yalnızca okuyabilirler. Kullanıcılar Twitter’a web sitesi, SMS veya mobil uygulaması aracılığıyla erişirler. Twitter Inc. şirketinin merkezi San Francisco’da olup, dünyanın dört bir yanında 25’den fazla ofisi bulunmaktadır.
Twitter’ı kim kurdu, kurucusu kim
Twitter, Mart 2006’da Jack Dorsey, Noah Glass, Biz Stone ve Evan Williams tarafından kuruldu ve Temmuz ayında hizmete girerek hızla dünya çapına yayıldı. 2012’de, 100 milyondan fazla kullanıcı günde 340 milyon tweet gönderdi ve hizmet günde ortalama 1.6 milyar arama sorgusu gerçekleştirdi.
2013’te Dünya’nın en çok ziyaret edilen 10 web sitesinden biriydi ve “İnternetin SMS’i” olarak tanımlandı. Mart 2016 itibarıyla, Twitter’da 310 milyonun üzerinde aylık aktif kullanıcı vardır. 2016 ABD başkanlık seçiminin yapıldığı gün Twitter, o gün saat 10: 00’da gönderilen 40 milyon tweet’le birlikte en büyük haber kaynağı olduğunu ispatladı.
Kuruluş Hikayesi
Twitter’ın temeli bir podcasting şirketi olan Odeo’nun yönetim kurulu üyeleri tarafından düzenlenen “daylong brainstorming session” (beyin fırtınası çalışması) a dayanmaktadır. New York Üniversitesi’nde lisans öğrencisi olan Jack Dorsey, küçük bir grubun kendi aralarında iletişim kurmaları için bir SMS (Kısa Mesaj) hizmeti fikrini ortaya attı.
Hizmetin ilk proje kodu adı twttr idi; bu, Amerikan SMS kısa kodlarının beş karakter olmasından kaynaklanıyordu. O sıralar alan adı www.twitter.com başka birisine aitti ve kullanılıyordu. twttr kısa mesaj hizmeti başladıktan altı ay sonra alan adı satın alınarak hizmetin adı Twitter’a çevrildi.
Twitter’in geliştiricileri başlangıçta “10958” i kısa kod olarak seçmişlerdi, ancak daha sonra kullanım kolaylığı ve hafızada kalabilmesi için “40404” ile değiştirildi. Proje üzerinde yapılan çalışma, Dorsey’in ilk Twitter iletisi “just setting up my twttr” 21 Mart 2006’da saat 9: 50’de yayınladığında başladı.
Dorsey “Twitter” kelimesinin nereden geldiğini şöyle açıklamıştı:
“twitter” kelimesini bulduk ve sadece mükemmeldi. Tanım, ‘önemsiz bilgilerin kısa sürede patlaması’ ve ‘kuşlardan gelen cıvıltı sesleri’ idi. Ve işte tam olarak budur.
Jack Dorsey ve Florian Weber tarafından geliştirilen ilk Twitter prototipi Odeo çalışanları için dahili bir mesajlaşma servisi olarak kullanıldı ve tam sürüm 15 Temmuz 2006’da kamuya açıklandı.
Ekim 2006’da Biz Stone, Evan Williams, Jack Dorsey ve diğer Odeo üyeleri Obvious Corporation‘ı kurdu ve Odeo’yu varlıklarıyla birlikte (Odeo.com ve Twitter.com dahil) yatırımcılardan ve hissedarlardan satın aldılar.
Twitter, Nisan 2007’de kendi şirketini kurdu. Williams 2013’lü bir röportajda ilk dönemleri şöyle anlatıyor:
Twitter’ın ne olduğu açık değildi. Ona bir sosyal ağ diyorlardı, mikroblog diyorlardı ancak tanımlamak zordu, çünkü bu zamana kadar internette herhangi bir şeyin yerini tutmadı. Keşfedilecek çok şeyi ve yolu vardı. Bunu da ancak zamanla anlayabilirdik. Twitter, durum güncellemeleri ve bir sosyal yardımcı program olarak nitelendirdiğimiz başta düşündüğümüz şeyden çok farklılaştı. Şu anda nihayet geldiğimiz anlayış, Twitter aslında bir sosyal ağdan çok bir bilgi ağıydı.
Twitter’ın popüleritesini arttıran ilk nokta Southwest Interactive (SXSWi) konferansıydı. Etkinlik sırasında, Twitter kullanımı günde 20.000 tweetten 60.000’e yükseldi. Twitter çalışanları etkinliğin Web Ödülü’nü alırken “140 karakterden daha kısa bir sürede size teşekkür etmek istiyoruz ve biz de öyle yaptık” sözleriyle tamamladı.
İlginç Bilgiler
Uzaydan ilk Twitter mesajı, 22 Ocak 2010’da NASA astronotu T. J. Creamer tarafından Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan gönderilmiştir. ABD’li astronotlar Nicola Stott ve Jeff Williams, Washington, DC, USA’daki NASA Karargahında yaklaşık 35 üye ile Uluslararası Uzay İstasyonundan canlı bir “tweetup” a katıldı.
Twitter logosunda yer alan meşhur kuş bir erkektir ve adı Larry’dir. “Larry the Bird” ismi NBA’de Boston Celtics’in oyuncusu Larry Bird’den alındığı açıklanmıştır. Logo üzerinde 2006 dan başlayıp 2010 yılına kadar geliştirmeler yapılmıştır. Logonun oluşması 4 yıl sürmüştür.
Takipçilere “followers” (takipçiler) veya “tweeps” denilmektedir.
2009 Time dergisinde teknoloji yazarı Steven Johnson bir makalesinde, Twitter’ın temel mekanizmasını “son derece basit” olarak nitelendirmiştir.
Nisan 2014’te yayınlanan araştırmaya göre, kullanıcı hesaplarının yaklaşık yüzde 44’ü hiç tweet atmamıştır.
Twitter’ın, iPhone, iPad, Android, Windows 10, Windows Phone, BlackBerry, Firefox OS ve Nokia S40 için mobil uygulaması var. Cep telefonları SMS ve MMS servisi için bir sürümü de var. Twitter, uzun yıllar boyunca, uygulama başına 100.000 kullanıcı sınırı uygulayarak hizmete erişen üçüncü taraf uygulamaları kullanımını kısıtlamıştır.
Twitter, açık kaynaklı yazılımlara güvenmektedir. Twitter web arayüzü açık kaynaklı Ruby on Rails framework’u kullanmaktadır. Twitter Ruby’nin performansı geliştirilmiş Ruby Enterprise Edition uygulamasına yerleştirilmiştir. Twitter’ın ilk günlerinde, tweet’ler geçici olarak parçalanmış MySQL veritabanlarında saklandı.
Mart 2012’de Twitter, sitenin sağdan sola doğru ilk dil sürümleri olan Arapça, Farsça, İbranice ve Urduca olarak kullanıma sunuldu. Yaklaşık 13.000 gönüllü menü seçeneklerinin tercümesine yardımcı oldu. Ağustos 2012’de, Baskça, Çekçe ve Yunanca için beta desteği de eklenerek site 33 farklı dilde hazırlandı.
Twitter pek çok endüstride ve senaryoda çeşitli amaçlarla kullanılmıştır. Örneğin, 2011 Mısır devrimi, 2010-2011 Tunus protestoları, 2009 İran cumhurbaşkanlığı seçimleri protestoları ve Nisan 2009’da Moldova’nın parlamento seçimleri protestolarını organize etmek için kullanıldı. Bunlar “Twitter Devrimleri” olarak anılmaktadır. İran seçim protestolarının bir sonucu, İran hükümeti Twitter’ı engellemiştir.
Twitter, İran, Çin ve Kuzey Kore’de tamamen yasaklanmış ve Mısır, Irak, Türkiye ve Venezuela dahil olmak üzere çeşitli ülkelerde aralıklı olarak engellenmiştir. Twitter, İsrail hükümetiyle işbirliği yaparak 2016’da İsrail dışındaki bazı içerikleri İsrail’de görülen tweetlerden kaldırmak için işbirliği yapmıştır.
İnternet dünyasının SMS’i olarak anılmaya başlamıştır. 25 Nisan 2011 tarihinden itibaren Türkçe olarak kullanılabilir hale gelmiştir. Twitter üzerindeki kullanıcıların etkisinin takipçi sayısından ziyade kullanıcının tweetlerine gelen retweetlere bağlı olduğu ortaya konmuştur.
Bir diğer sosyal ağ olan Facebook‘taki gibi arkadaş sistemi değil de takipçi sistemiyle çalışması popülaritesini arttırmaktadır. Sosyal medyada Facebook’un yarattığı dev tahtın yerini artık Twitter’ın almaya başladığı söylenmektedir. Oldukça büyük bir reklam kaynağı olan Twitter ünlülere para da kazandırmaktadır. Twitter’da 16 milyondan fazla takipçisi olan Amerikalı ünlü TV yıldızı Kim Kardashian, markalarla anlaşmalı olarak attığı her tweet başına 8 bin dolar almaktadır.
Günümüzde Twitter’da her dakika ortalama yaklaşık 98 bin tweet atılmaktadır. Yine yapılan bazı araştırmalara göre Twitter’da profilleri bulunan dev markaların; Google, Twitter, YouTube takipçilerinin %33’ü, Facebook takipçilerinin ise %44’ünün sahte veya spam profillerden oluştuğu tespit edildi